Schaeffer | Maseli | Tomaszewski

Jazz był dla nas systemem swobód podporządkowanych dobrowolnie zaakceptowanej dyscyplinie integralnych więzów pomiędzy jednostką i grupą. I w tym rozumieniu stał się być może najlepszą metaforą wolności, jaką wytworzyła nasza kultura. (…) Jazz złamał pełną hegemonię kompozytora, odebrał zapisowi nutowemu prymat w zjawisku stwarzania muzyki, przekazał wykonawcy prawo do twórczego aktu, powołał inwencję grającego do fascynujących zadań, zdarł zeń skorupę odtwórcy, uczynił zeń twórcę i przywrócił mu oszałamiającą radość tworzenia. W tym tkwi rewolucyjna moc jazzu, (…) ta siła stanowi o jego wpływie na epokę i pokolenie.


Tak Leopold Tyrmand charakteryzował znaczenie jazzu nie tylko dla polskiej sceny muzycznej, ale także dla myśli społecznej w ciemnych czasach minionego rozdziału naszej historii. „Prawo do twórczego aktu” – tak ściśle reglamentowane – fascynowało wiele postaci i wiele osób starało się wykorzystać je jak najlepiej tam, gdzie było to możliwe. Tak należy rozumieć twórczość Bogusława Schaeffera, który wśród swoich 550 kompozycji wykorzystał wszelkie gatunki muzyczne – od muzyki klasycznej, po jazz – przez trzeci nurt, posługujący się elementami dwóch poprzednich. Wiele z tych utworów od wielu lat wciąż czeka na wykonanie i wydanie, a na kolejnym koncercie z cyklu ESPRESSIVO będziemy mogli usłyszeć jeden z nich.

Trzeci nurt to „ani jazz grany na klasycznych instrumentach, ani klasyka grana przez jazzmanów; ani jazzowa fuga, ani fuga grana na jazzowo”. Twórca tego terminu, Gunther Schuller, uważał go za „nowy gatunek muzyki, w połowie drogi między klasyką a jazzem”. „Music for MI” to utwór napisany przez Bogusława Schaeffera dla Jerzego Miliana – wybitnego wibrafonisty, jazzmana i aranżera, który przed śmiercią przekazał rękopis Bernardowi Maselemu. Podczas koncertu „Music for MI” zabrzmi w aranżacji Pawła Tomaszewskiego z towarzyszeniem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii w Szczecinie w duchu trzeciego nurtu.

W drugiej części koncertu zabrzmią kompozycje inspirowane trzecim nurtem: Bernarda Maselego, od 20 lat zajmującego pierwsze miejsce w kategorii „wibrafon” w ankiecie „Jazz Top” miesięcznika „Jazz Forum”, wysoko cenionego kompozytora i aranżera (muzyk posiada w swoim dorobku ponad siedemdziesiąt płyt) oraz Pawła Tomaszewskiego, uznawanego za jednego z najlepszych polskich pianistów jazzowych młodego pokolenia, kompozytora, laureata Fryderyka 2009, obecnie dziekana Wydziału i Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Akademii Muzycznej w Katowicach.