International Lutosławski Youth Orchestra 2022 w Berlinie

Finałowy koncert 10. edycji International Lutosławski Youth Orchestra. ILYO to niezwykły projekt edukacyjny oraz pierwsza w Polsce w pełni międzynarodowa orkiestra młodzieżowa. Co roku Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie zaprasza młodych, utalentowanych muzyków z całego świata do wzięcia udziału w warsztatach orkiestrowych pod okiem cenionych instrumentalistów i pedagogów.

Wszystko zaczęło się w 2013 roku, kiedy obchodziliśmy setną rocznicę urodzin Witolda Lutosławskiego – bezsprzecznie jednego z największych kompozytorów XX wieku. Postanowiliśmy wówczas otworzyć drzwi naszej Filharmonii dla młodych muzyków i dać im szansę na zdobycie bezcennych doświadczeń w zakresie gry w orkiestrze symfonicznej z prawdziwego zdarzenia. Od początku chcieliśmy, aby była to orkiestra międzynarodowa, bo wierzymy, że muzyka nie zna granic, ale także, aby jej repertuar obejmował dzieła muzyki współczesnej. W tym roku już młodzi instrumentaliści spotkali się już po raz dziesiąty a z okazji jubileuszowej edycji International Lutosławski Youth Orchestra zagra nie tylko jeden, jak do tej pory, koncert symfoniczny, a dwa! Pierwszy z nich odbędzie się w głównej sali berlińskiego Konzerthausu a drugi w naszej złotej sali. A co w programie?

Bianca da Molena op. 6 Prolog symfoniczny do dramatu ''Biała gołąbka'' J. Nowińskiego Mieczysława Karłowicza – patrona naszej Filharmonii w Szczecinie. Karłowicz w latach 1895 – 1901 studiował w Berlinie a jednym z dzieł, będącym pokłosiem tych studiów jest właśnie Bianca de Molena. Utwór powstał z inspiracji dramatem napisanym przez przyjaciela Karłowicza – Józefata Nowińskiego. Wybraliśmy go nie tylko ze względu na walory brzmieniowe, który sam kompozytor określił jako “dalekie od staroświeckiej szkoły instrumentacji”, ale także ze względu na fakt, że jest to młodzieńczy utwór Karłowicza, który w czasie jego powstania miał zaledwie 24 lata. Młodość jest tu więc łącznikiem między kompozytorem, jego dziełem oraz uczestnikami tegorocznej edycji International Lutosławski Youth Orchestra.

Nie mogło się obejść także bez dzieła patrona naszej orkiestry młodzieżowej – Witolda Lutosławskiego. W tym roku młodzi instrumentaliści zagrają Koncert wiolonczelowy skomponowany dzięki inspiracji Mścisława Rostropowicza. To pierwszy koncert solowy w dorobku twórczym kompozytora. Podobnie jak w przypadku Symfonii nr 2 (1966-67), forma dzieła jest całkowicie niezależna od klasycznych wzorców, ale jednocześnie jest to typowy koncert instrumentalny, w którym ani orkiestra, ani instrument solowy nie dominują jeden nad drugim, lecz współzawodniczą ze sobą, zgodnie ze znaczeniem słowa ''concertare''.

W wykonaniu tego utworu International Lutosławski Youth Orchestra towarzyszyć będzie znakomity młody solista Marcin Zdunik... czytaj więcej.

A na koniec – prawdziwy symfoniczny przebój XX wieku czyli Koncert na orkiestrę f-moll, Sz. 116, BB Béli Bartóka. Utwór powstał w późnym okresie twórczości znakomitego węgierskiego kompozytora. Po raz pierwszy wykonany 1 grudnia 1944 przez Boston Symphony Orchestra pod batutą S. Kusewickiego, niemalże natychmiast podbił serca słuchaczy. Wielki sukces dzieła nie odmienił jednak życia samego kompozytora, który zapomniany zmarł w biedzie zaledwie rok po premierze utworu. Muzycznie to dzieło stanowiące pomost między dwiema epokami: zakorzenioną w tradycji pierwszą połową XX wieku oraz awangardą czasów powojennych.

W Koncercie na orkiestrę nie brakuje charakterystycznych dla kompozytora melodii ludowych, zarówno węgierskich, rumuńskich jak i czeskich. Bartók czerpie także z muzycznego dziedzictwa Ameryki oraz impresjonistycznych dzieł Debussy’ego i ekspresjonistycznych kompozycji Schönberga. Jak na koncert przystało, instrumenty traktowane są tu solistycznie, choć w istocie utwór jest pięcioczęściową symfonią.

Co ciekawe, w IV części Bartók zawarł parodię Symfonii nr 7 „Leningradzkiej” Dymitra Szostakowicza. Miał o niej nie najlepsze zdanie, podobnie zresztą jak Schönberg i Strawiński. O ironio, właśnie ów żarcik z Szostakowicza stał się najbardziej rozpoznawalnym tematem utworu. Sam koncert na orkiestrę Bartóka stał się zaś jednym z największych, dwudziestowiecznych filharmonicznych przebojów.

Ten ambitny repertuar International Lutosławski Youth Orchestra wykona pod batutą znakomitego azerskiego dyrygenta i dyrektora Opery Narodowej w Baku – Ayyuba Guliyeva... czytaj więcej.

Serdecznie zapraszamy na ten szczególny koncert.